Foto’s: herdenking 75+2 jaar bevrijding Bergen aan Zee

In 2020 was het 75 jaar geleden dat WO II was afgelopen. Meer dan ooit moeten we beseffen dat leven in vrijheid een groot goed is en niet als vanzelfsprekend kan worden gezien. Met deze foto route herdenken we dat Bergen aan Zee 77 jaar geleden werd bevrijd. Bergen aan Zee werd extreem door de oorlog getroffen. Ruim 40% van de bebouwing werd op last van de bezetter in 1942/43 gesloopt. Met name langs de kust voor een vrij schootsveld t.b.v. de “ Atlantic Wall”. We wandelen langs 16 plekken waar borden staan met foto’s. En besteden met name aandacht aan de verdwenen panden. We vertellen over de opbouw van het dorp tot de oorlog, de afbraak in de oorlog, en de wederopbouw na de oorlog. Deze 3 perioden lopen tijdens deze route door elkaar heen. Er is dus geen chronologische volgorde.

Opbouw van Bergen aan Zee

Dit was een project van Jacob en Marie van Reenen. Jacob was heer van Bergen, Burgemeester / gemeente secretaris en grootgrondbezitter. Bergen aan Zee is een bijzonder dorp, het is niet spontaan ontstaan en gegroeid zoals de meeste dorpen en steden, maar het is gepland ontstaan onder de strakke regie van de familie van Reenen.. Ook is bijzonder dat de grens tussen kalkarm (noord) en kalkrijk (zuid) zand bij Bergen aan Zee ligt.

Het begin

Van maart 1905 tot maart 1906 wordt de Zeeweg aangelegd, vanaf de Franschman naar het strand bij paal 33. Het plan is een landbouwkolonie te stichten in hun 1200 ha. duin en bosgebied. Maar al snel komt daar het toerisme met bad bedrijf bij, tevens het uitgeven van kavels voor villabouw. Dit alles ondergebracht in de Bouw-Exploitatie-Maatschappij Bergen aan Zee (BEM) op 26 juni 1908. Directeur was baron Taets van Amerongen (schoonzoon van Jacob en Marie) en administrateur Dirk Haasbroek. In 1906/ 1907 komen de eerste gebouwen tot stand Villa Ulysses, café pension Prins Maurits, café restaurant Nassau-Bergen. De straten in Bergen aan Zee zijn vaak vernoemd naar zakenrelaties van de familie van Reenen. Na de oorlog neemt de gemeente Bergen de straten en bermen over van de BEM, en wordt de naam “straat” veelal veranderd in “weg”.

Routepunten

Met 28 foto’s op 16 verschillende locaties laten wij u zien hoe onze badplaats er voor 1940 uitzag en wat er tijdens de WO II verstoord is. Deze fotoroute door het dorp bestaat uit foto’s die de geschiedenis van Bergen aan Zee tonen.

Deze fotoroute is tot stand gekomen door een samenwerking van de Historische Vereniging Bergen, Vrienden van het Vredeskerkje, de dorpsraad van Bergen aan Zee, www.bergenaanzee.com en de Gemeente Bergen. Wij zijn dank verschuldigd aan Mees Schotten, Allard Willemier Westra, Gerard Meyer en het Regionaal Archief voor het ter beschikking stellen van hun foto collectie, Leo Rotthier voor de teksten en Reno Projecten voor het plaatsen van de borden.

Bergen aan Zee badplaats sinds 1906, Henk Jellema e.a., Pirola 1981
Een verjaardag aan Zee Bergen a/z , Bert Buizer & Frits David Zeiler, Pirola 2006
Bergen (NH) 1940-1945, P.Harff en D. Harff, eigen uitgave, 2016
Bouwkunst Bergen en Bergen aan Zee 1900-1940, Eline van Leeuwen, Wim Vroom, Cahier no. 3, uitgave museum Kranenburgh.
Honderd Jaar Bergen aan Zee… en wat vooraf ging , Frits David Zeiler, Gemeentemuseum Het Sterkenhuis, 2006.
Beeldende teksten uit het Vredeskerkje Bergen aan Zee, Ferdinand van Melle e.a., uitgave MAD-Stichting, 1998.
Chronologische staat van te Bergen aan Zee opgerichte gebouwen, A.L. van Reenen.
Gegevens Herman Roos.
Brief van Jhr. Six van Hillegom aan Herman Roos over villa De Drie Koningen
Verstoven Duinen, Leve Bergen aan Zee, Bock de Hondt, 2006
Een kasteel in Bergen aan Zee, De geschiedenis van het huis op het Russenduin, Maria Smook-Krikke, uitgave Bonneville Bergen, 2006
Straatnamen in Bergen door de eeuwen heen, Bob v/d Graaf e.a., HVB, 2003
Bergen aan Zee tijdens de oorlog, bron Fam. Archief van Reenen nr. 77
Bergen aan Zee, 100 jaar plannen, Maria Smook-Krikke, Bonneville, 2006
Herdenkingstentoonstelling 25 jarig bestaan bergen aan Zee, 2e druk, Maria Smook-Krikke mei 2006
100 jaar Vredeskerkje 1918 -2018, Joop Bekius e.a., Uitgave Vredskerkje, 2018
Vredeskerkje Bergen aan Zee, uitgave Stichting MAD en Stichting Vrienden van het Vredeskerkje.
Het Vredeskerkje in Bergen aan Zee, een kerkje voor allen, Bert Buizer, Ferdinand van Melle, Frits David Zeiler, 1918 2008, uitgave MAD Stichting, 2008
Bergense Kroniek, Themanummer 1, ’40-’45, HVB, mei 1995
Bergense Kroniek, jaargang 2, nr. 2, HVB, november 1995
Bergense Kroniek, Bergen aan Zee 90 jaar, Themanummer 2, HVB, juni 1996
Bergense Kroniek, jaargang 6, nr.1, HVB, mei 1999
Bergense Kroniek, jaargang 6, nr. 2, HVB, november 1999
Bergense Kroniek, jaargang 10, nr. 1, HVB, april 2003
Bergense Kroniek, jaargang 10, nr. 2, HVB, november 2003
Bergense Kroniek, jaargang 11, nr. 2, HVB, november 2004
Bergense Kroniek, jaargang 12, nr. 2, HVB, november 2005
Bergense Kroniek, Bergen aan Zee 100 jaar, jaargang 13, nr. 1, HVB juni 2006
Bergense Kroniek, jaargang 13, nr. 2, HVB, november 2006
Bergense Kroniek, jaargang 14, nr. 1, HVB, april 2007
Bergense Kroniek, jaargang 15, nr. 1, HVB, april 2008
Bergense Kroniek, jaargang 15, nr. 2, HVB, november 2008
Bergense Kroniek, jaargang 16, nr. 1, HVB, april 2009
Bergense Kroniek, jaargang 16, nr. 2, HVB, november 2009
Bergense Kroniek, jaargang 17, nr. 1, HVB, april 2010
Bergense Kroniek, jaargang 17, nr. 2, HVB, november 2010
Bergense Kroniek, jaargang 18, nr. 1, HVB, april2011
Bergense Kroniek, jaargang 18, nr. 2, HVB, november 2011
Bergense Kroniek, jaargang 19, nr. 1, HVB, april 2012
Bergense Kroniek, jaargang 19, nr. 2, HVB, november 2012
Bergense Kroniek, jaargang 20, nr. 1, HVB, april 2013
Bergense Kroniek, jaargang 20, nr. 2, HVB, november 2013
Bergense Kroniek, jaargang 21, nr. 2, HVB, november 2014
Bergense Kroniek, jaargang 22, nr. 1, HVB, april 2015
Bergense Kroniek, jaargang 22, nr. 2,HVB, november 2015
Bergense Kroniek, jaargang 23, nr. 1, HVB, april 2016
Bergense Kroniek, jaargang 24, nr. 1, HVB, april 2017
Bergense Kroniek, jaargang 24, Themanummer 13, Bergenaren en de Tweede Wereldoorlog, september 2017
Bergense Kroniek, jaargang 24, nr. 2, HVB, november 2017
Bergense Kroniek, jaargang 25, nr. 1, HVB, april 2018
Bergense Kroniek, jaargang 25, nr. 2, HVB, november 2018
Bergense Kroniek, jaargang 26, nr. 1, HVB, april 2019
Bergense Kroniek, jaargang 26, nr. 2, HVB, november 2019
Bergense Kroniek, jaargang 27, nr. 1, Bergen aan Zee een gebroken geschiedenis, Joop Bekius, HVB, april 2020