Mobilisatie september 1939 arriveren ca. 1000 militairen in Bergen aan Zee, van het 10de Depot Grensbataljon uit Groningen, dit zijn troepen in opleiding. In februari 1940 arriveren nog eens 450 soldaten zodat het aantal nu ca. 1500 is. Ze worden aanvankelijk ondergebracht in Hotels, pensions en villa’s. Later gaan ze naar de “Taets van Amerongenkamp” op het Engelse veld.
Mobilisierung September 1939, etwa 1000 Soldaten treffen in Bergen aan Zee ein, vom 10. Depot-Grenzbataillon aus Groningen, es handelt sich um Truppen in Ausbildung. Im Februar 1940 kamen weitere 450 Soldaten, so dass die Zahl jetzt etwa 1500 beträgt. Sie werden zunächst in Hotels, Pensionen und Villen untergebracht. Später geht es zum „Taets van Amerongenkamp“ auf das „Engelse Veld.
Taets van Amerongenkamp gereed december 1939. Op het weilandje in het Engelse veld tegenover de Duitse kolonie. Aantreden en inspectie door kolonel Rutgers van der Loeff. Dit kamp is na de capitulatie door de Duitsers in gebruik genomen. Zie de dennenbomen rondom het kamp. In het Engelse veld (Dennenpark)zijn deze in 1963 gekapt net als in het Parnassiapark en langs de Zeeweg, op last van Staatbosbeheer. Dit i.v.m. de Dennenscheerder een kevertje van een paar millimeter die dennenbomen aantast. Dat was een bedreiging voor de commerciële houtproductie in Schoorl. Het Engelse veld 8 ha. “een groene long” is een Natura 2000 gebied en geniet speciale bescherming. Het is uniek door een mozaïek van kalkrijk en kalkarm zand, en hierdoor heeft het een unieke flora en fauna. Nu in beheer bij het PWN.
Taets van Amerongenkamp, Dezember 1939. Auf der Wiese im „Engelse Veld“ gegenüber der deutschen Ferien Kolonie. Amtsantritt und Inspektion durch Oberst Rutgers van der Loeff. Dieses Lager wurde von den Deutschen nach der Kapitulation in Gebrauch genommen. Sehen Sie die Pinien, die das Camp umgeben. Diese wurden 1963 im Auftrag des Staatsbosbeheer im „Engelse Veld“ sowie im Parnassia Park und am Zeeweg gefällt. Dies im Zusammenhang mit der Kiefernscherer, ein Käfer von wenigen Millimetern, der Pinien befällt. Das war eine Bedrohung für die kommerzielle Holzproduktion in Schoorl. Das „Engelse Veld“ , „eine grüne Lunge“ ist ein Natura 2000-Gebiet und genießt besonderen Schutz. Es ist einzigartig wegen eines Mosaiks aus kalkhaltigem und kalkhaltigem Sand und hat daher eine einzigartige Flora und Fauna.
De koloniehoek hier waren 3 vakantiekoloniehuizen, nu rijksmonumenten.
1908 Het Zeehuis van het Amsterdams Burgerweeshuis (hoge gebouw).
Eerst voor de weeskinderen als vakantiehuis, later ook voor de bleekneusjes.
5000 m2 grond gekocht van de BEM voor f 1,- m2. Het gebouw is in een halfjaar gebouwd. In 1961 gekocht door het Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk (NIVON). Het drukst bezochte huis van het NIVON.
Die Kolonie-Ecke, hier waren 3 Ferienkoloniehäuser, die jetzt nationale Denkmäler sind.
1908 Das „Zeehuis“ des Amsterdamer Burgerweeshuis (hohes Gebäude).
Zuerst für die Waisenkinder als Feriendomizil, später auch für die Bleichnasen.
Das Gebäude wurde in sechs Monaten errichtet. In 1961 vom Niederländischen Institut für Volksentwicklung und Naturfreunde (NIVON) erworben. Das meistbesuchte Haus von NIVON.
1911 Voor Jong Nederland (gebouw met het dakruitertje), dit koloniehuis was ook voor middenstandskinderen, ouders moesten naar vermogen betalen.
Er achter is een lighal waar de bleekneusjes beschut voor de regen buiten konden rusten. Nu in particuliere handen met een aantal vaste bewoners.
1911 „Voor Jang Nederland“ (Gebäude mit dem Dachfenster) Dieses Koloniehaus war auch für bürgerliche Kinder, Eltern mussten nach ihrem Einkommen bezahlen.
Dahinter befindet sich eine Lounge, in der sich die Bleichnasen regengeschützt draußen ausruhen konnten. Jetzt in privater Hand mit mehrere selbständigen Bewohnern.
1913 Duitse kolonie grond geschonken door de familie van Reenen.
Het was een vakantiekoloniehuis voor bleekneusjes van in Nederland wonende Duitse gezinnen. Later ook voor kinderen uit Duitsland. Na de oorlog gevorderd voor huisvesting van o.a. “Indische repatrianten” O.a. woonde hier Adje Mulder die we beter kennen als Adriaan van Dis. Zijn boeken Nathan Sid, Indische duinen en Familieziek spelen zich hier af. Nu is het particulier eigendom.
1913 „Deutsche Ferienkolonie“ geschenkt von der Familie van Reenen.
Es war eine Ferienkolonie für Bleichnasen aus deutschen Familien, die in den Niederlanden lebten. Nach dem Krieg beschlagnahmt zur Unterbringung von u. a. “indischen Rückkehrern” Hier lebte Adje Mulder, den wir besser als Adriaan van Dis kennen. Hier spielen sich seine Bücher Nathan Sid, Indische Duinen und Familieziek ab. Jetzt ist es in Privatbesitz.
1918 / 1933 Bio vakantieoord op de foto het pas gebouwde villa Russenduin 1918 met de in 1913 geplante dennenboompjes. Op de andere foto eind 40-er jaren Bio Vakantieoord, met de in de oorlog verhoogde toren nog zonder dakje.
We wandelen door het Engelse veld naar het Vredeskerkje, en vandaar naar de Zeeweg.
Het Vredeskerkje, 1918, een ontwerp van P. Elders en H.L. Baron Taets van Amerongen. Het was 1e wereldoorlog vandaar de naam. Een oecumenisch kerkje alle gezindten mochten er kerken. Bijzonder zijn de preekstoel met houtsnijwerk van een Engelsman, Belg, Duitser, en Nederlander. De glas in loodramen ontworpen door architect G.F. Lacroix en gemaakt door glazenier W. Bogtman. Ook de bedekking van dak en toren met riet is bijzonder, alsook het scheepje van bladgoud als windvaan. Na het overlijden in 1925 van mevr. Marie Amalie Dorothea van Renen-Völter is het kerkje ondergebracht in een stichting.
De MAD-Stichting, met haar voorletters. Er worden nog steeds kerkdiensten gehouden, maar ook concerten, bruiloften, jubilea en uitvaarten vinden hier plaats. Er is ook een Stichting Vrienden van het Vredeskerkje (1995) waar u voor een bijdrage van € 25,- per jaar lid kunt worden. Dat is een aanrader, zeker om dit unieke kerkje in stand te houden.
In 2020 was het 75 jaar geleden dat WO II was afgelopen. Door de coronasituatie kan onze herdenking van dit feit nu pas, als 75+2, plaatsvinden. Meer dan ooit moeten we beseffen dat leven in vrijheid een groot goed is en niet als vanzelfsprekend kan worden gezien. Met 28 foto's op 16 verschillende locaties laten wij u zien hoe onze badplaats er voor 1940 uitzag en wat er tijdens de WO II verstoord is. Deze fotoroute door het dorp bestaat uit foto’s die de geschiedenis van Bergen aan Zee tonen.
Deze fotoroute is tot stand gekomen door een samenwerking van de Historische Vereniging Bergen, Vrienden van het Vredeskerkje, de dorpsraad van Bergen aan Zee, www.bergenaanzee.com en de Gemeente Bergen. Wij zijn dank verschuldigd aan Mees Schotten, Allard Willemier Westra, Gerard Meyer en het Regionaal Archief voor het ter beschikking stellen van hun foto collectie, Leo Rotthier voor de teksten en Reno Projecten voor het plaatsen van de borden.
Bergen aan Zee badplaats sinds 1906, Henk Jellema e.a., Pirola 1981
Een verjaardag aan Zee Bergen a/z , Bert Buizer & Frits David Zeiler, Pirola 2006
Bergen (NH) 1940-1945, P.Harff en D. Harff, eigen uitgave, 2016
Bouwkunst Bergen en Bergen aan Zee 1900-1940, Eline van Leeuwen, Wim Vroom, Cahier no. 3, uitgave museum Kranenburgh.
Honderd Jaar Bergen aan Zee… en wat vooraf ging , Frits David Zeiler, Gemeentemuseum Het Sterkenhuis, 2006.
Beeldende teksten uit het Vredeskerkje Bergen aan Zee, Ferdinand van Melle e.a., uitgave MAD-Stichting, 1998.
Chronologische staat van te Bergen aan Zee opgerichte gebouwen, A.L. van Reenen.
Gegevens Herman Roos.
Brief van Jhr. Six van Hillegom aan Herman Roos over villa De Drie Koningen
Verstoven Duinen, Leve Bergen aan Zee, Bock de Hondt, 2006
Een kasteel in Bergen aan Zee, De geschiedenis van het huis op het Russenduin, Maria Smook-Krikke, uitgave Bonneville Bergen, 2006
Straatnamen in Bergen door de eeuwen heen, Bob v/d Graaf e.a., HVB, 2003
Bergen aan Zee tijdens de oorlog, bron Fam. Archief van Reenen nr. 77
Bergen aan Zee, 100 jaar plannen, Maria Smook-Krikke, Bonneville, 2006
Herdenkingstentoonstelling 25 jarig bestaan bergen aan Zee, 2e druk, Maria Smook-Krikke mei 2006
100 jaar Vredeskerkje 1918 -2018, Joop Bekius e.a., Uitgave Vredskerkje, 2018
Vredeskerkje Bergen aan Zee, uitgave Stichting MAD en Stichting Vrienden van het Vredeskerkje.
Het Vredeskerkje in Bergen aan Zee, een kerkje voor allen, Bert Buizer, Ferdinand van Melle, Frits David Zeiler, 1918 2008, uitgave MAD Stichting, 2008
Bergense Kroniek, Themanummer 1, ’40-’45, HVB, mei 1995
Bergense Kroniek, jaargang 2, nr. 2, HVB, november 1995
Bergense Kroniek, Bergen aan Zee 90 jaar, Themanummer 2, HVB, juni 1996
Bergense Kroniek, jaargang 6, nr.1, HVB, mei 1999
Bergense Kroniek, jaargang 6, nr. 2, HVB, november 1999
Bergense Kroniek, jaargang 10, nr. 1, HVB, april 2003
Bergense Kroniek, jaargang 10, nr. 2, HVB, november 2003
Bergense Kroniek, jaargang 11, nr. 2, HVB, november 2004
Bergense Kroniek, jaargang 12, nr. 2, HVB, november 2005
Bergense Kroniek, Bergen aan Zee 100 jaar, jaargang 13, nr. 1, HVB juni 2006
Bergense Kroniek, jaargang 13, nr. 2, HVB, november 2006
Bergense Kroniek, jaargang 14, nr. 1, HVB, april 2007
Bergense Kroniek, jaargang 15, nr. 1, HVB, april 2008
Bergense Kroniek, jaargang 15, nr. 2, HVB, november 2008
Bergense Kroniek, jaargang 16, nr. 1, HVB, april 2009
Bergense Kroniek, jaargang 16, nr. 2, HVB, november 2009
Bergense Kroniek, jaargang 17, nr. 1, HVB, april 2010
Bergense Kroniek, jaargang 17, nr. 2, HVB, november 2010
Bergense Kroniek, jaargang 18, nr. 1, HVB, april2011
Bergense Kroniek, jaargang 18, nr. 2, HVB, november 2011
Bergense Kroniek, jaargang 19, nr. 1, HVB, april 2012
Bergense Kroniek, jaargang 19, nr. 2, HVB, november 2012
Bergense Kroniek, jaargang 20, nr. 1, HVB, april 2013
Bergense Kroniek, jaargang 20, nr. 2, HVB, november 2013
Bergense Kroniek, jaargang 21, nr. 2, HVB, november 2014
Bergense Kroniek, jaargang 22, nr. 1, HVB, april 2015
Bergense Kroniek, jaargang 22, nr. 2,HVB, november 2015
Bergense Kroniek, jaargang 23, nr. 1, HVB, april 2016
Bergense Kroniek, jaargang 24, nr. 1, HVB, april 2017
Bergense Kroniek, jaargang 24, Themanummer 13, Bergenaren en de Tweede Wereldoorlog, september 2017
Bergense Kroniek, jaargang 24, nr. 2, HVB, november 2017
Bergense Kroniek, jaargang 25, nr. 1, HVB, april 2018
Bergense Kroniek, jaargang 25, nr. 2, HVB, november 2018
Bergense Kroniek, jaargang 26, nr. 1, HVB, april 2019
Bergense Kroniek, jaargang 26, nr. 2, HVB, november 2019
Bergense Kroniek, jaargang 27, nr. 1, Bergen aan Zee een gebroken geschiedenis, Joop Bekius, HVB, april 2020